Âm nhạc là một phần không thể thiếu trong cuộc sống, và việc hiểu rõ về âm thanh cùng cách ghi lại âm thanh là rất quan trọng. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về âm thanh và các hệ thống ký hiệu âm nhạc được sử dụng trong quá trình sáng tác và biểu diễn.
Âm Thanh
Cơ Sở Vật Lý Của Âm Thanh
Âm thanh là hiện tượng vật lý được tạo ra do sự dao động của một vật thể đàn hồi, tạo ra sóng âm lan truyền trong không gian. Âm thanh được chia thành âm có tính nhạc (dao động đều đặn) và âm không có tính nhạc (dao động hỗn loạn).
Các Thuộc Tính Của Âm Thanh Có Tính Nhạc
- Cao độ: Mức cao hay thấp của âm thanh, phụ thuộc vào tần số dao động.
- Trường độ: Thời gian mà âm thanh vang lên.
- Cường độ: Độ mạnh hay yếu của âm thanh, đo bằng Decibel (dB).
- Âm sắc: Màu sắc của âm thanh, giúp phân biệt các nhạc cụ hoặc giọng hát.
Bồi Âm
Bồi âm là các âm thanh phụ được tạo ra cùng với âm chính trong quá trình dao động. Bồi âm làm cho âm thanh trở nên phong phú và giàu cảm xúc hơn.
Thang Âm Tự Nhiên
Thang âm tự nhiên bao gồm âm gốc và các bồi âm. Ví dụ, thang âm tự nhiên có thể bắt đầu từ nốt Đô và các bồi âm kèm theo, tạo thành hệ thống âm thanh phong phú.
Hệ Thống Âm Thanh và Quãng Tám
Hệ thống âm nhạc bao gồm 88 âm khác nhau, từ thấp đến cao. Các âm này được sắp xếp thành các quãng tám, mỗi quãng tám lặp lại các nốt cơ bản Do, Re, Mi, Fa, Sol, La, Si.
Lối Ghi Nhạc
Ký Hiệu Của Các Bậc Cơ Bản Bằng Hệ Thống Chữ Cái
Trong âm nhạc, các nốt cơ bản được ký hiệu bằng chữ cái Latin từ A đến G. Một số quốc gia như Đức sử dụng ký hiệu H thay vì B để chỉ nốt Si.
Ký Hiệu Âm Bằng Nốt Nhạc
Nốt nhạc biểu diễn âm thanh dưới dạng hình bầu dục trên khuông nhạc. Các nốt có thể đặc hoặc rỗng, có đuôi hoặc không, và được sắp xếp theo cao độ trên các dòng kẻ.
Các Ký Hiệu Ghi Trường Độ
Các ký hiệu này biểu diễn thời gian kéo dài của âm thanh, bao gồm nốt tròn, nốt trắng, nốt đen, nốt móc đơn, và các dấu chấm dôi, dấu nối giúp kéo dài âm.
Luật Âm và Luật Bình Quân
Luật âm bình quân chia mỗi quãng tám thành 12 nửa cung bằng nhau. Các bậc âm có thể được nâng cao với dấu thăng (#) hoặc hạ thấp với dấu giáng (b).
Dấu Lặng và Dấu Tăng Trường Độ
Dấu lặng biểu diễn sự ngừng nghỉ trong âm nhạc, tương ứng với trường độ của các nốt nhạc. Các loại dấu lặng như lặng tròn, lặng trắng, lặng đen được sử dụng tùy vào thời gian nghỉ.
Dấu Viết Tắt và Các Ký Hiệu Khác Trên Bản Nhạc
Các dấu nhắc lại, dấu dịch quãng tám, dấu hồi (Segno), và dấu kết thúc (Coda) được sử dụng để chỉ phần nhạc cần lặp lại hoặc kết thúc tác phẩm.
Cách Ghi Nhạc Hai Bè và Tốp Diễn
Cách ghi nhạc hai bè độc lập trên cùng một khuông nhạc hoặc trên hai khuông nhạc khác nhau. Ghi nhạc cho các tốp diễn như song tấu, tam tấu, tứ tấu, giúp thể hiện rõ ràng các phần nhạc.
Kết Luận
Âm thanh và lối ghi nhạc là nền tảng quan trọng trong lý thuyết âm nhạc. Bằng cách nắm vững các thuộc tính âm thanh và ký hiệu nhạc, bạn sẽ có cái nhìn sâu sắc hơn về cách âm thanh được tạo ra và ghi lại. Đây là những kiến thức căn bản giúp bạn tiến xa hơn trong quá trình học và thực hành âm nhạc.
